ترتیب و حوادث ماه ذی الحجه سال ظهور

ترتیب و حوادث ماه ذی الحجه سال ظهور

ذی الحجه سال ظهور، ماه خون و فتنه در عربستان

بسیارى از روایات از ماه ذیحجه به عنوان ماه خون و خون‏ریزى یاد کرده‌‏اند. ابى بصیر ضمن حدیثى طولانى نقل می‏کند که از امام صادق علیه السّلام پرسیدم: و ذیحجه چطور ماهى است؟ فرمودند:

ذاک شهر الدم.‏

آن ماه خون (خونریزى) است.

حضرت رسول، صلّى اللّه علیه و آله، هم در این‏‌باره فرموده‏‌اند:

و یسلب الحاج و تسفک الدماء فی ذی الحجة. 

 

آشوب‌هاى منا در ذی الحجه سال ظهور

احادیث شریف ما از آشوبى که در میان حاجیان طى مراسم حج رخ خواهد داد، خبر میدهند که در واقع دنباله اختلافات اهالى حجاز بر سر پادشاهى آن دیار است.

یحج الناس معا، و یعرفون- أی یقفون بعرفات- معا على غیر إمام، فبینا هم نزول بمنى یأخذهم مثل الکلب، فتثور القبائل فیما بینها حتى تسیل- جمرة- العقبة بالدماء، فیفزعون، و یلوذون بالکعبة. 

مردم باهم حج میکنند (مناسک حج را به جاى می‌‏آورند) و وقوف در عرفاتشان را هم با همدیگر و بدون امام انجام می‏دهند. هنگامى که در منا هستند فتنه سختى برمی‏خیزد و همه قبایل بر هم میشورند.

 

«جمره عقبه» از خون رنگین می‏شود. مردم وحشت‏زده گشته و به کعبه پناهنده می‏شوند.

از این حدیث می توان فهمید که مردم در آن زمان چندان روابط صمیمانه‌‏اى باهم ندارند که بلافاصله پس از انجام مناسک حج و یا حتى پیش از اتمام آنها، طى انجام رمى جمرات در منا که بخشى از مناسک حج است، دسته‌‏دسته‏ شده و شورش‌ها شکل می‏گیرد. حاجیان غارت شده و اموالشان به تاراج رفته و خودشان هم کشته می‏شوند و پرده‏هاى نوامیس مردم دریده مى‏شود.

سهل بن حوشب از رسول مکرم صلّى اللّه علیه و آله، نقل کرده است که:

 

سیکون فی رمضان صوت، و فی شوال معمعة، و فی ذی القعدة تحارب القبائل، و علامته نهب الحج و تکون ملحمة بمنى و یکثر فیها القتل و تسیل فیها الدماء حتى تسیل دماؤهم على الجمرة. 

در ماه رمضان  (ندای آسمانی) صدایى خواهد بود و در ماه شوال درگیرى و در ذیقعده قبایل باهم به جنگ می پردازند و نشانه آن تاراج [در] حج است. جنگى در منا به پا می‏شود و کشتار زیادى طى آن رخ میدهد و خون چنان جارى می‏شود که به جزیره (یا جمره) می‏رسد.

که در ادامه، درباره این روایت، نکاتی مطرح خواهد شد.

عبد اللّه بن سنان هم از امام صادق علیه السّلام روایت کرده است:

 

یشمل الناس موت و قتل حتی یلجأ الناس عند ذلک إلى الحرم فینادی مناد صادق من شدة القتال، فیم القتل و القتال؟ صاحبکم فلان.

مردم چنان دچار مرگ و کشتار میشوند که به حرم پناه می‏برند. پس [از آن‏] منادى راستگویى ندا درمی‏دهد که براى چه جنگ و کشتار به پا کرده‌‏اید؟ سرور شما فلانى (امام عصر) است.

بحار الانوار، ج 52، ص 272؛ بشارة الاسلام، ص 142

 منتخب الاثر، ص 451؛ یوم الخلاص، ص 280

   الممهدون للمهدى، علیه السّلام، ص 60؛ یوم الخلاص، ص 570

   منتخب الاثر، ص 451

 الغیبة نعمانى، ص 178