ثواب روزه ماه مبارک رمضان
ثواب روزه ماه مبارک رمضان
عن سعید بن جبیر قال: سألت ابن عباس ما لمن صام رمضان و عرف حقه قال تهیأ یا ابن جبیر حتى أحدثک بما لم تسمع أذناک و لم یمر على قلبک فرغ نفسک لما سألتنی عنه فما أردته إلا علم الأولین و الآخرین
سعید بن جبیر مى گوید که از ابن عباس پرسیدم: اجر و پاداش کسى که در ماه رمضان، روزه بگیرد و حق آن را بشناسد چیست؟ گفت: اى پسر جبیر! خود را آماده کن تا تو را از آنچه که گوشهایت تا به حال نشنیده، و در دلت خطور نکرده آگاه کنم، و ذهن خود را از هر فکرى خالى کن (به هنگامى که کاملا آسوده خاطرى به من مراجعه کن)، زیرا آنچه که تو از من خواستى، علم اولین و آخرین است.
قال سعید بن جبیر فخرجت من عنده فتهیأت له من الغد فبکرت إلیه من طلوع الفجر فصلیت الفجر ثم ذکر الحدیث
سعید بن جبیر مى گوید از نزد ابن عباس بیرون آمدم و فرداى آن روز خود را براى شنیدن سخنان او آماده ساختم، و به هنگام طلوع فجر به خدمتش شتافتم و نماز صبح را خواندم، و آنگاه سؤال خود را به او یادآور شدم.
فحول وجهه إلی فقال اسمع منی ما أقول سمعت رسول الله ص یقول لو علمتم ما لکم فی رمضان لزدتم لله شکرا
ابن عباس رو به من کرد و گفت: از من بشنو آنچه را که من مى گویم: از رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم شنیدم که مى فرمود: اگر مى دانستید چه چیزهایى (فیض هائى) براى شما در ماه رمضان نهفته است، مسلما بیشتر خدا را سپاس مى گفتید.
إذا کان أول لیلة منه غفر الله لأمتی الذنوب کلها سرها و علانیتها و رفع لکم ألفی ألف درجة و بنى لکم خمسین مدینة-
چون شب اول (این ماه) فرا مى رسد، خداوند تمام گناهان امت مرا- چه پنهان و چه آشکار را- مى آمرزد، و (مقام) شما را دو هزار درجه بالا مى برد، و براى شما پنجاه شهر بنا مى سازد.
و کتب الله لکم یوم الثانی بکل خطوة تخطونها فی ذلک الیوم عبادة سنة و ثواب نبی و کتب لکم صوم سنة
و در روز دوم، خداوند به ازاى هر گامى که در آن روز بر مى دارید، (ثواب) عبادت یک سال و ثواب یک پیامبر را در نامه اعمالتان مى نویسد، و اجر روزه یک سال را به نام شما ثبت مى کند.
و أعطاکم الله یوم الثالث بکل شعرة على أبدانکم قبة فی الفردوس من درة بیضاء فی أعلاها اثنا عشر ألف بیت من النور فی کل بیت ألف سریر على کل سریر حوراء یدخل علیکم کل یوم ألف ملک مع کل ملک هدیة
و خداوند در روز سوم به شماره هر مویى که بر بدن دارید، سرایى در فردوس از در سفید و فروزان به شما عنایت مى کند، که در قسمت فوقانى این بارگاه دوازده هزار اطاق از نور، در قسمت زیرین آن دوازده هزار اطاق قرار دارد، و در هر اطاقى هزار تخت است، و بر هر تختى یک حورى (آرمیده است)، و هر روز هزار فرشته بر شما وارد مى شود، که در دست هر یک از آنها هدیه اى است.
و أعطاکم الله یوم الرابع فی جنة الخلد سبعین ألف قصر فی کل قصر سبعون ألف بیت فی کل بیت خمسون ألف سریر على کل سریر حوراء و مع کل حوراء ألف وصیفة خمار إحداهن خیر من الدنیا و ما فیها
و در روز چهارم، خداوند در بهشت جاودانه خود هفتاد هزار کاخ به شما کرم مى کند که در هر کاخى هفتاد هزار اطاق، و در هر اطاقى پنجاه هزار تخت، و بر هر تختى یک حورى است، و در برابر هر حورى هزار خدمتکار (آماده خدمت) ایستاده اند، که روسرى یکى از این خدمتکارها از دنیا و آنچه در اوست، بهتر است.
و أعطاکم الله یوم الخامس فی جنة المأوى ألف مدینة فی کل مدینة سبعون ألف بیت فی کل بیت سبعون ألف مائدة على کل مائدة سبعون ألف قصعة فی کل قصعة ستون ألف لون من الطعام لا یشبه بعضه بعضا
و در روز پنجم، خداوند در جنة المأوى هزار شهر به شما عنایت مى کند، که در هر شهرى هفتاد هزار خانه است، و در هر خانهاى هفتاد هزار سفره، و بر روى هر سفرهاى هفتاد هزار ظرف، و در هر ظرفى شصت هزار نوعى از خوردنیها قرار دارد که هیچ یک از آنها شبیه دیگرى نیست.
و أعطاکم الله یوم السادس فی دار السلام مائة ألف مدینة فی کل مدینة مائة ألف دار فی کل دار مائة ألف بیت فی کل بیت مائة ألف سریر من ذهب طول کل سریر ألفا ذراع على کل سریر زوجة من الحور العین علیها ثلاثون ألف ذؤابة منسوجة بالدر و الیاقوت تحمل کل ذؤابة مائة جاریة
و در روز ششم، خداوند در دار السلام صد هزار خانه به شما مى بخشد، که در هر شهرى صد هزار خانه است، و در هر خانه اى صد هزار اطاق، و در هر اطاقى صد هزار تخت زرین قرار دارد، که طول هر تخت هزار ذراع است، بر هر تختى همسرى حورى که داراى سى هزار گیسو از در و یاقوت بافته شده است آرمیده، و هر گیسوى او را یک صد کنیز به دست مى گیرند.
و أعطاکم الله یوم السابع فی جنة النعیم ثواب أربعین ألف شهید و أربعین ألف صدیق
و در روز هفتم، خداوند در جنة النعیم، ثواب چهل هزار شهید و چهل هزار صدیق را به شما عطا مى کند.
و أعطاکم الله یوم الثامن مثل عمل ستین ألف عابد و ستین ألف زاهد
و در روز هشتم، خداوند پاداشى برابر با ثواب عمل شصت هزار عابد، و شصت هزار زاهد به شما کرامت مى کند.
و أعطاکم الله یوم التاسع ما یعطی ألف عالم و ألف معتکف و ألف مرابط-
و در روز نهم، ثواب هزار عالم و هزار معتکف، و هزار مرزبان به شما عنایت مى فرماید.
و أعطاکم الله یوم العاشر قضاء سبعین ألف حاجة و یستغفر لکم الشمس و القمر و النجوم و الدواب و الطیر و السباع و کل حجر و مدر و کل رطب و یابس و الحیتان فی البحار و الأوراق على الأشجار
و در روز دهم، خداوند هفتاد هزار حاجت شما را برآورده مى سازد، و آفتاب و ماه و ستارگان و چهارپایان و پرندگان و درندگان و هر سنگ و گل و تر و خشک و تمام ماهیان دریاها و برگهاى درختان براى شما (از خداوند) طلب آمرزش و مغفرت مى کنند.
و کتب الله لکم یوم حادی عشر ثواب أربع حجات و أربع عمرات کل حجة مع نبی من الأنبیاء و کل عمرة مع صدیق أو شهید
و در روز یازدهم، خداوند براى شما ثواب چهار حج و چهار عمره، که هر حجى به همراه پیامبرى از پیامبران، و هر عمرهاى به همراه صدیقى یا شهیدى به جا آورده شود، به شما اعطا مى کند.
و جعل الله لکم یوم ثانی عشر أن یبدل الله سیئاتکم حسنات و یجعل حسناتکم أضعاف [أضعافا] و یکتب لکم بکل حسنة ألف ألف حسنة
و در روز دوازدهم، خداوند مقرر فرموده است که گناهان شما را به حسنات مبدل کرده، و حسنات شما را چند برابر کنند، و به ازاى هر حسنه اى یک میلیون حسنه در نامه اعمالتان مى نویسند.
و کتب الله لکم یوم ثالث عشر مثل عبادة أهل مکة و المدینة و أعطاکم الله بکل حجر و مدر ما بین مکة و المدینة شفاعة-
و در روز سیزدهم، خداوند پاداشى برابر با عبادت اهل مکه و مدینه در نامه اعمال شما مى نویسد، و شفاعت از بندگان خود را به شماره سنگها و ریگهایى در فاصله مکه و مدینه به چشم مى خورد براى شما مقدر مى فرماید.
و یوم رابع عشر فکأنما لقیتم آدم و نوحا و بعدهما إبراهیم و موسى و عیسى و بعدهم داود و سلیمان و کأنما عبدتم الله مع کل نبی مائتی سنة
و در روز چهاردهم، گویا ثواب ملاقات و مصاحبت با آدم و نوح و پس از آنها ابراهیم و موسى و پس از آنها داود و سلیمان نصیب شما مىگردد بدین صورت که با هر پیغمبرى دویست سال خدا را پرستش کرده باشید.
و قضى لکم یوم خامس عشر کل حاجة من حوائج الدنیا و الآخرة و أعطاکم الله ما أعطى أیوب و استجاب الله دعاءکم و استغفر لکم حملة العرش و أعطاکم الله یوم القیامة أربعین نورا عشرة عن یمینکم و عشرة عن یسارکم و عشرة أمامکم و عشرة خلفکم
و در روز پانزدهم حاجات دنیوى و اخروى شما را برآورده مى کند، و آنچه را که به ایوب عطا کرده است به شما نیز ارزانى مى دارد، و دعایتان را اجابت مى فرماید، و حاملان عرش براى شما طلب آمرزش کنند، و خداوند در قیامت چهل نور به شما کرامت فرماید که ده نور از سمت راست و ده نور از سمت چپ و ده نور از روبرو و ده نور از پشت سر شما (مى تابد).
و أعطاکم الله یوم سادس عشر إذا خرجتم من القبر ستین حلة تلبسونها و ناقة ترکبونها و بعث الله إلیکم غمامة تظلکم من حر ذلک الیوم
و در روز شانزدهم، خداوند به هنگامى که از قبر بیرون مى آیید شصت جامه براى اینکه بپوشید، و شترى ماده براى آنکه سوار شوید، در اختیار شما قرار مى دهد، و ابرى براى شما مى فرستد که (سایبان شما باشد) و شما را از گرماى آن روز رهایى بخشد.
و إذا کان یوم سابع عشر یقول الله عز و جل إنی قد غفرت لهم و لآبائهم و رفعت عنهم شدائد یوم القیامة-
و در روز هفدهم، خداوند تبارک و تعالى مىفرماید: من آنها و پدرانشان را آمرزیدم، و سختیهاى روز قیامت را از آنها برداشتم.
و إذا کان یوم ثامن عشر أمر الله تبارک و تعالى جبرئیل و میکائیل و إسرافیل و حملة العرش و الکرسی و الکروبین [الکروبیین] أن یستغفروا لأمة محمد ص إلى السنة القابلة و أعطاکم الله یوم القیامة ثواب البدریین
در روز هجدهم خداوند به جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و حاملان عرش و کرسى و کروبیان فرمان مى دهد که براى امت محمد صلى الله علیه و آله و سلم تا سال آینده طلب آمرزش کنند، و روز قیامت ثواب بدریون (کسانى که در غزوه بدر ملازم رکاب پیامبر گرامى اسلام بودند) را به شما عنایت مى فرماید.
و إذا کان یوم التاسع عشر لم یبق ملک فی السماوات و الأرض إلا استأذنوا ربهم فی زیارة قبورکم کل یوم و مع کل ملک هدیة و شراب
و چون روز نوزدهم فرا رسد، هیچ فرشته اى در آسمانها و زمین باقى نمى ماند مگر آنکه از خداوند خویش رخصت مى طلبد تا هر روز به زیارت قبور شما بیایند، و هر فرشته اى یک هدیه و یک نوشیدنى به همراه دارد.
فإذا تم لکم عشرون یوما بعث الله إلیکم سبعین ألف ملک یحفظونکم من کل شیطان رجیم و کتب الله لکم بکل یوم صمتم صوم مائة سنة و جعل بینکم و بین النار خندقا و أعطاکم ثواب من قرأ التوراة و الإنجیل و الزبور و الفرقان و کتب الله لکم بکل ریشة على جبرئیل ع عبادة سنة و أعطاکم ثواب تسبیح العرش و الکرسی و زوجکم بکل آیة فی القرآن ألف حوراء
و هنگامى که بیست روز از ماه رمضان سپرى مى گردد، خداوند هفتاد هزار فرشته مى فرستد تا شما را از (مکر و وسوسه) هر شیطان راندهشدهاى حفظ کند، و به ازاى هر روزى که روزه داشته اید خداوند پاداش روزه صد سال را در نامه اعمال شما مى نویسد، و میان شما و آتش جهنم گودالى قرار مى دهد، و ثواب کسى را که تورات و انجیل و زبور و فرقان را خوانده باشد به شما عنایت فرماید، و به تعداد پرهاى جبرئیل علیه السلام پاداش عبادت یک سال را بنام شما ثبت و ضبط مى کند، و ثواب تسبیح عرش و کرسى را کرامت مى فرماید، و به تعداد هر آیهاى از قرآن هزار حورى را به همسرى شما در مى آورد.
و یوم أحد و عشرین یوسع الله علیکم القبر ألف فرسخ و یرفع عنکم الظلمة و الوحشة و یجعل قبورکم قبور الشهداء و یجعل وجوهکم کوجه یوسف بن یعقوب ع
و در روز بیست و یکم، خداوند قبر شما را هزار فرسنگ (براى راحتى شما) فراخ مىسازد، و تاریکى و وحشت قبر را از شما دور مىکند و قبرهاى شما را همانند قبرهاى شهدا قرار مىدهد، و سیماى شما را همانند صورت حضرت یوسف فرزند حضرت یعقوب مى کند.
و یوم اثنین و عشرین یبعث الله إلیکم ملک الموت کما یبعث إلى الأنبیاء ع و رفع عنکم هول منکر و نکیر و یدفع عنکم هم الدنیا و عذاب الآخرة-
و در روز بیست و دوم، خداوند فرشته مرگ را بدانسان که براى پیامبران- که درود ما بر آنان باد- فرستاد، به (یارى) شما مى فرستد، و ترس و وحشت و منکر و نکیر را از شما برمى دارد، و غم دنیا و عذاب آخرت را از شما دور مى سازد.
و یوم ثالث و عشرین تمرون على الصراط مع النبیین و الصدیقین و الشهداء و الصالحین و کأنما أشبعتم کل یتیم فی أمتی و کسوتم کل عریان من أمتی
و در روز بیست و سوم، از پل صراط با پیامبران و صدیقان و شهدا و شایستگان عبور مىکنید، و مانند آن باشید که همه یتیمان امتم را سیر کرده باشید، و همه برهنگان امتم را پوشانیده اید.
و یوم رابع و عشرین لا تخرجون من الدنیا حتى یرى کل واحد منکم مکانه فی الجنة و یعطى کل واحد منکم ثواب ألف مریض و ألف غریب خرجوا فی طاعة الله و أعطاکم الله ثواب عتق ألف رقبة من ولد إسماعیل ع
و در روز بیست و چهارم، هیچ یک از شما بدرود حیات نمى گوئید مگر آنکه مقام خود را در بهشت ببینید، و به هر یک از شما ثواب هزار بیمار و هزار غریبى را که براى طاعت خداوندى (از شهر و دیار خود) بیرون آمده اند عنایت مى کند، و به ثواب آزاد ساختن هزار بنده از فرزندان اسماعیل (نیز) نائل مى شوید.
و یوم خامس و عشرین بنى الله لکم تحت العرش ألف قبة خضراء على رأس کل قبة خیمة من نور یقول الله تبارک و تعالى یا أمة أحمد أنا ربکم و أنتم عبیدی و إمائی استظلوا بظل عرشی فی هذه القباب و کلوا و اشربوا هنیئا ف لا خوف علیکم و لا أنتم تحزنون یا أمة محمد و عزتی و جلالی لأبعثنکم إلى الجنة یتعجب منکم الأولون و الآخرون و لأتوجن کل واحد منکم بألف تاج من نور و لأرکبن کل واحد منکم على ناقة خلقت من نور زمامها من نور فی ذلک الزمام ألف حلقة من ذهب و فی کل حلقة قائم علیها ملک من الملائکة بید کل ملک عمود من نور حتى یدخل الجنة بغیر حساب-
و در روز بیست و پنجم، خداوند هزار سراى بارگاه سبز رنگ در زیر عرش براى شما بنا مى کند، که در فراز هر بارگاه، خیمه اى از نور قرار دارد، و خداوند تبارک و تعالى (شما را اعم از مرد و زن) مورد خطاب قرار داده مى فرماید: اى امت احمد! منم پروردگار شما و شما بندگان و کنیزان منید؛ در سایه عرش من و در این بارگاه ها مقام کنید، و بخورید و بیاشامید، گواراى شما باد! هیچ ترسى براى شما نیست و غمگین نخواهید شد؛ اى امت محمد! به عزت و جلالم قسم، شما را به گونه اى به بهشت مى فرستم که موجب شگفتى پیشینیان و آیندگان گردد، و هر یک از شما را با هزار تاج از نور، تاجدار کرده، و بر مرکبى از نور سوار کنم که عنانش از نور است، و عنانش داراى هزار حلقه از طلا، و در هر حلقهاى فرشته اى گمارده شده است، و به دست هر فرشته اى عمودى از نور قرار دارد، تا آنکه با این هیأت و بدون محاسبه و حساب وارد بهشت شود.
و إذا کان یوم سادس و عشرین ینظر الله إلیکم بالرحمة فیغفر لکم الذنوب کلها إلا الدماء و الأموال و قدس بینکم کل یوم سبعین مرة من الغیبة و الکذب و البهتان
و چون روز بیست و ششم فرا رسد، خداوند از روى رحمت به شما نظر مى افکند، تمام گناهانتان را مى آمرزد، مگر خونهاى به باطل ریخته شده و اموال بناحق تصرف شده، و خانه شما را روزى هفتاد بار از (آلودگى به) غیبت و دروغ و بهتان پاک مى سازد.
و إذا کان یوم سابع و عشرین فکأنما نصرتم کل مؤمن و مؤمنة و کسوتم سبعین ألف عاری و خدمتم ألف مرابط و کأنما قرأتم کل کتاب أنزل الله على أنبیائه
و چون روز بیست و هفتم فرا رسد، (مقام و منزلت شما چنان است که) گویا هر مرد با ایمان وزن دیندارى را یارى کرده، و هفتاد هزار برهنه را پوشانیده، و هزار مرزبان را خدمت کرده باشید، و گویا هر کتابى را که خداوند بر پیامبرانش نازل کرده است خوانده باشید.
و یوم ثامن و عشرین جعل الله لکم فی جنة الخلد مائة ألف مدینة من نور و أعطاکم الله فی جنة المأوى مائة ألف قصر من فضة و أعطاکم الله فی جنة النعیم مائة ألف دار من عنبر أشهب و أعطاکم الله فی جنة الفردوس مائة ألف مدینة فی کل مدینة ألف حجرة و أعطاکم الله فی جنة النعیم مائة ألف منبر من مسک فی جوف کل منبر ألف بیت من زعفران فی کل بیت ألف سریر من در و یاقوت على کل سریر زوجة من الحور العین
و در روز بیست و هشتم، خداوند در بهشت جاویدان، براى شما صد هزار شهر از نور بنا مى کند، و در جنة المأوى یک صد هزار کاخ از نقره، و در جنة النعیم یک صد هزار خانه از عنبر اشهب، و در جنة الفردوس یک صد هزار شهر که در هر شهر یک هزار حجره قرار داده به شما عنایت مى فرماید، و در جنة الخلد یک صد هزار منبر از مشک، و در درون هر منبرى هزار اطاق از زعفران، و در هر اطاقى هزار تخت از در و یاقوت، و بر هر تختى همسرى از حوران بهشتى به شما عطا مى کند.
و إذا کان یوم تاسع و عشرین أعطاکم الله ألف ألف محلة فی جوف کل محلة قبة بیضاء فی کل قبة سریر من کافور أبیض على ذلک السریر ألف فراش من السندس الأخضر فوق کل فراش حوراء علیها سبعون ألف حلة و على رأسها ثمانون ألف ذؤابة و کل ذؤابة مکللة بالدر و الیاقوت
و چون روز بیست و نهم فرا مى رسد، خداوند یک میلیون محله و در هر محله اى خیمه اى سپید رنگ، و در هر خیمه اى تختى از کافور سپید و بر هر تختى هزار بستر از سندس سبز رنگ، و بر هر بستر حوریه اى است که هفتاد جامه پوشیده است و داراى هفتاد هزار گیسو که با در و یاقوت زینت یافته اند، به شما کرامت فرماید.
فإذا تم ثلاثون یوما کتب الله لکم بکل یوم مر علیکم ثواب ألف شهید و ألف صدیق و کتب الله لکم عبادة خمسین سنة و کتب الله لکم بکل یوم صوم ألفی یوم و رفع لکم بعدد ما أنبت النیل درجات و کتب لکم براءة من النار و جوازا على الصراط و أمانا من العذاب و للجنة باب یقال له الریان لا یفتح ذلک إلى یوم القیامة ثم یفتح للصائمین و الصائمات من أمة محمد ص ثم ینادی رضوان خازن الجنة یا أمة محمد هلموا إلى الریان فتدخل أمتی من ذلک الباب إلى الجنة فمن لم یغفر له فی شهر رمضان ففی أی شهر یغفر له و لا حول و لا قوة إلا بالله العلی العظیم.[1]
و چون سى روز ماه رمضان تمام مى شود، خداوند به ازاى هر روزى که گذشته است، ثواب هزار شهید و هزار صدیق و عبادت پنجاه سال را در نامه اعمال شما ثبت مى کند. و نیز به ازاى هر روز روزه دارى ثواب دو هزار روز، روزه مى نویسد، و درجات شما را به تعداد آنچه را که رود نیل رویانده است بالا مى برد، و برات آزادى از آتش جهنم و جواز عبور از صراط و امان نامه مصون بودن از عذاب را به دست شما مى دهد. و بهشت داراى درى است که به آن ریان مى گویند و این در تا روز قیامت باز نمى شود (و در قیامت) این در به روى مردان و زنان روزه دار امت محمد صلى الله علیه و آله و سلم گشوده مى گردد، سپس رضوان خازن بهشت ندا مى کند: اى امت محمد! بسوى ریان بشتابید، و امت من از این رو به بهشت وارد مى شود. پس کسى که در این ماه مورد آمرزش الهى قرار نگیرد در کدام ماه آمرزیده خواهد شد؟! هیچ نیرو و قدرتى نیست مگر آنکه از جانب پروردگار بلند مرتبه است.
[1] ابن بابویه، محمد بن على، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، 1جلد، دار الشریف الرضی للنشر - قم، چاپ: دوم، 1406 ق.
